H JAZZ στη Σοβιετική Ένωση

Φέτος συμπληρώθηκαν 100 χρόνια από την Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση στις 25 του Οκτώβρη, ένα τεράστιο κοσμοϊστορικό γεγονός που εφάμιλλο του δεν έχει καταγράψει έως τα σήμερα η ανθρωπότητα, ωστόσο δε θα μιλήσουμε γι αυτό, ούτε για το Σινεμά που είναι δημιούργημα και προϊόν της Σοβιετικής Πρωτοπορίας, ούτε για το avant garde(που επίσης είναι), ούτε για τους Σοβιετικούς συγγραφείς, κλασσικούς συνθέτες, η τους βιρτουόζους των παραδοσιακών μουσικών της πρώην ΕΣΣΔ, δε θα μιλήσουμε για Μπολσοϊ, αλλά ούτε και για ροκ συνθέτες που φυσικά και υπήρξαν. Σήμερα δε θα μιλήσουμε για τους φιλόσοφους, ιστορικούς και ανθρωπολόγους, ούτε για τους ψυχολόγους και παιδαγωγούς που πήγαν σε άλλο επίπεδο τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Δε θα μιλήσουμε για τους θετικούς επιστήμονες, τους τεχνολόγους, ούτε φυσικά για το διάστημα, τους πυρηνικούς φυσικούς και άλλου είδους φυσικούς, χημικούς βιολόγους και την ιατρική της ΕΣΣΔ, ούτε φυσικά τη συνεισφορά της στην κβαντομηχανική(δική της ανακάλυψη ήταν εξάλλου).
Δε θα μιλήσουμε για το καλλιτεχνικό πατινάζ, τον αθλητισμό, τον στίβο, την ενόργανη και ρυθμική γυμναστική σε γη και πισίνα, για το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο της, για τα δυναμικά αθλήματα, άρση βαρών, πάλη και την δική της πολεμική τέχνη το Combat Sambo.
Δε θα μιλήσουμε για τις κατακτήσεις της ανθρωπότητας και της εργατικής τάξης που πήγαν εκατοντάδες χρόνια μπροστά σύσσωμη τη ανθρωπότητα, δε θα μιλήσουμε για τη συμβολή της ΕΣΣΔ να νικηθεί το ναζιστικό τέρας, δε θα μιλήσουμε επίσης για τη στρατιωτική συμφωνική της μουσική.

Θα γράψουμε και θα μιλήσουμε για τη Jazz στη χώρα αυτή που άλλαξε όλο το ρου της ανθρώπινης ιστορίας, που πραγματοποιήθηκε ίσως πολύ νωρίτερα του ιστορικού αναμενόμενου και ευτυχώς!
Για όσους δεν είχατε την "τύχη" να γνωρίσετε λόγω ηλικίας έστω και για λίγο την Σ. Ένωση, ίσως χάσατε πολλά πράγματα που θα άλλαζαν τη ζωή σας, τη σκέψη σας και την κοσμοθεώρηση σας για τον ελεύθερο χρόνο και την ποιότητα ζωής με ότι αυτό συνεπάγεται.
Αρκετά όμως με τον πρόλογο, γιατί αν σας έλεγε κάποιος για Jazz, θα πήγαινε το μυαλό σας μόνο στις ΗΠΑ και εύλογα, άντε λίγο πιο κάτω στην Καραϊβική.
Όμως τα πράγματα δεν είναι και τόσο έτσι, η Jazz στην πρώην Σοβιετική Ένωση εμφανίστηκε από την ημερομηνία που η ΕΣΣΔ συγκροτήθηκε ως κρατική οντότητα το 1922 από την τότε πρώτη μπάντα της χώρας αυτής σε αυτό το είδος υπό τη διεύθυνση του Valentin Yakovlevich Parnakh του "πατριάρχη" της προπολεμικής Σοβιετικής Jazz στο New Orleans – style jazz .
Το ερώτημα για τους αφελείς είναι πάντα πως το "ολοκληρωτικό"(αντιεπιστημονικός όρος της Χάνα Άρεντ) και το "σκληρό" καθεστώς που είχε απαγορευμένο η έστω ημιαπαγορευμένο κάθε τι δυτικό, να είχε στο εσωτερικό του μια μουσική (που ήταν και σχετικά νέα) και να ήταν ανέκαθεν περισσότερο διαδεδομένη από οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ηπείρου. Μόνο στο Ανατολικό Βερολίνο και την πρώην Τσεχοσλοβακία μπορούμε να βρούμε τόσες πολλές μπάντες, αλλά μεταπολεμικά.
Στο μεσοπόλεμο μόνο στο Βερολίνο ίσως και σε κάποια Καμπαρέ του Παρισιού μπορούμε να βρούμε περισσότερα Jazz live αλλά όχι από αυτόχθονες όπως γίνονταν στην προπολεμική ΕΣΣΔ, αλλά με μεγάλα υπεραντλανιτικά ονόματα και κυρίως του Swing και των Big Bands.

Oleg Leonidovich Lundstrem

Όμως τη διαφορά στην Jazz τόσο ποσοτικά, όσο και ποιοτικά θα την δούμε μεταπολεμικά με ένα όνομα εφάμιλλο των μεγάλων σύγχρονων Jazz μουσικών των ΗΠΑ, ένα συνθέτη που προέκυψε μέσω Κίνας και το όνομα του ήταν Oleg Leonidovich Lundstrem (Ολέγκ Λούνστρεμ).
Ο Oleg Leonidovich Lundstrem γεννήθηκε στη Σιβηρία το 1916 και μέχρι το 2005 όπου και εξέπνευσε, έγραψε δεκάδες αριστουργήματα που κυκλοφόρησαν από την κρατική δισκογραφική Μелодия (Melodya). Η διάσημη ορχήστρα που αυτός δημιούργησε, συνέχισε να υφίσταται και να πραγματοποιεί τις συνθέσεις του και είναι η  μακροβιότερη, τζαζ μπάντα σε ολόκληρη την υφήλιο. Να σημειώσουμε ότι δημιουργήθηκε το 1934, 83 χρόνια πριν και είναι ζωντανή δίνοντας συναυλίες σε διάφορα σημεία ολόκληρης της ΕΟΧ(οικονομική ένωση πρώην χωρών της ΕΣΣΔ).
Ο Oleg Lundstrem παιδί Ρώσων μεταναστών από το 1898 ζούσαν στην Κίνα και συγκεκριμένα στην πόλη Χαρμπίν της βορειοανατολικής Κίνας πρωτεύουσα της επαρχίας Χεϊλογκγιάγκ που έφτιαξαν οι Ρώσοι πρόσφυγες. Οι γονείς του μαζί με άλλους Ρώσους εργάτες και μηχανικούς εγκαταστάθηκαν μόνιμα εκεί για να φτιάξουν την Κινεζοανατολική Σιδηροδρομική Οδό και φυσικά να τη συντηρούν.
Εκεί ακριβώς φτιάχτηκε η μακροβιότερη μπάντα της Jazz ανά την υφήλιο χωρίς όμως να μείνει μόνιμα εκεί. Η μπάντα συνέχισε με την επιστροφή της στην ΕΣΣΔ στο λιμάνι του Ναχόντκα (της ΣΣΔΡ του Πριμόριε που έχει Πρωτεύουσα το Βλαδιβοστόκ) το 1946 και υπάρχει μέχρι σήμερα δώδεκα χρόνια μετά το θάνατο του "αρχιερέα" της Σοβιετικής μεταπολεμικής Jazz.
Από τότε και μετά υπήρξε μια άνθιση της Σοβιετικής Jazz άξια μελέτης, ειδικά σήμερα που η πληροφορία είναι περισσότερο από ποτέ προσβάσιμη και ως συμπέρασμα προκύπτει ότι ήταν η μεγαλύτερη Ευρωασιατική χώρα του εν λόγω μουσικού ρεύματος.
Ονόματα όπως των Nickolai Kapustin, Igor Butman, Alexander Rivchun, Georgy Aramovich Garanian, David Semyonovich Goloschekin, Alexy Semenovich Kozlov, Viatcheslav Sergeyevich Nazarov, Stanislav Ivanovich Pozhlakov, Andrei Ryabov(τον σπουδαιότερο κιθαρίστα της Jazz ανά την υφήλιο), Leonid Osipovich Utyosov (η - Utesov), Vitaly Vladimirov, Pavel Zhagun, Alex Sipiagin, Sergey Kuryokhin, Ivan Farmakovsky, Sergey Letov, Yury Saulsky, Larissa Dorina, Murad Kazhlaev, Vladimir Konovalov, η μπάντα Arsenal και άλλα κολοσσιαία ονόματα, αποτέλεσαν και αποτελούν δια των καταγεγραμμένων και δισκογραφημένων έργων τους το απόσταγμα της Σοβιετικής Jazz, που παίζεται σε όλα τα εξειδικευμένα ραδιόφωνα του είδους σε όλο τον κόσμο και κυρίως στην πατρίδα της Jazz τις ΗΠΑ.
Ακόμα και ο μεγάλος Sostakovich είχε φτιάξει ένα κουαρτέτο με το οποίο καταπιάνονταν με το μέλλον της μουσικής όπως χαρακτηριστικά έλεγε την Jazz δηλαδή.